در زمان سلطنت رضا شاه نام بلدیه به کلمه زیبای شهرداری تبدیل شد واین اداره با تشکیلات جدیدی کلیه امور شهر از قبیل نظافت خیابان سازی توسعه معابر ارزاق ونظارت در نرخ آنها، تامین آب وبرق را بر عهده گرفت. شهرداری رضائیه ابتدا ساختمان مناسبی نداشت ، در زمان سلطنت رضا شاه قطعه زمین واقع در ضلع جنوب غربی میدان بزرگ شهر انتهای خیابان امام امروزی جنب ستاد لشگر جهت شهرداری تخصیص داده شد ودر آن دو دستگاه ساختمان بزرگ بنا گردید که از ساختمان مشرف به میدان ادارات استانداری وشهرداری استفاده می کردند و ساختمان داخل باغ محل سکونت استانداران آذربایجان غربی بود.کلیه اجتماعات بزرگ شهر در سالن وسیع شهرداری رضائیه برگزار می شد. درمطالعات بعمل آمده مشخص گردید که شخص رضا شاه با ورود خود در سال ۱۳۰۷ هجری شمسی به شهر ارومیه شخصاً دستور احداث بناهای اطراف میدان ایالت را صادر نمود. مکان یابی فضاهای اطراف میدان که شامل شهربانی ، شهرداری وستاد لشگر بوده است. که توسط خود رضا شاه صورت گرفته است و زمان ساخت بنای شهربانی دو سال بعد از ساختمان شهرداری یعنی حدوداً سال ۱۳۰۹ هجری شمسی می باشد.بناهای شهرداری وشهربانی که مکمل حرکت ساخت و ساز فضای کالبدی اطراف میدان است که توسط طراحان آلمانی نقشه آن ترسیم و توسط معماری بنام مشهدی محمد حسین معمار معروف به ملا اوستا بنا نهاده شد. این شخص با وجود نداشتن تحصیلات دانشگاهی در اصول فنی معماری مهارت کامل داشت بطوری که این فرد در اجرای نقشه های شهرسازی آن دوره تأثیر بسزایی داشت و بطور کلی می توان گفت مرحوم ملا اوستا زحمات قابل توجهی برای عمران و آبادی شهر ارومیه کشیده است. از مهمترین رویدادهای تاریخی که در اطراف این بنا روی داد می توان به واقعه بمباران پادگان توسط ارتش روسیه در حمله متفقین به ایران (۳۰ شهریور ۱۳۲۰ هجری شمسی) اشاره کرد که در اثر این حادثه ناگوار قسمتی از نمای جنوبی این بنا تخریب شد. که بازسازی و مرمت دوباره این بنا توسط دو نفر یکی بنام اوستا مجبور و دیگری توسط یک استاد کار ارمنی انجام گرفته است. از آنجایی که بنای ساختمان توسط متخصصین آلمانی تهیه شده فرم پلان بصورت عقابی با بالهای گشوده طراحی شده است. در پیروی از این اصل طراح مجبور به رعایت تقارن نسبت به محور عرض شده و نیز قسمتهایی از پلان بنا با زاویه ۴۵ درجه طراحی نموده است. مصالح عمده بکار رفته در این بنا آجر، چوب و سنگ بوده است و ملات بکار رفته در آن شفته آهک می باشد.بنا کلاً تیرچوبی میباشد . موقعیت استراتژیکی ارومیه به عنوان یک شهر مرزی بعلاوه اوضاع نا آرام این شهر در آستانه حکومت باعث گردید تا رضا شاه توجه خاصی نسبت به این منطقه داشته باشد . شکل گیری میدان ایالت(میدان انقلاب) با هیبتی کاملاً حکومتی نظامی خود به نوعی بیان کننده نماد اقتدار و قدرت حکومت وقت، از طریق عناصر شهری بوده است.
درج دیدگاه